Các ký hiệu trên cần số sàn ô tô có ý nghĩa gì? Hướng dẫn cách chạy xe số sàn chi tiết và chia sẻ những kinh nghiệm lái xe ô tô số sàn an toàn, êm ái.

So với xe số tự động, chạy xe số sàn yêu cầu người lái phải nắm rõ các bước cơ bản như: sang số, côn, ga, phanh,… Nếu không trang bị những kỹ năng cần thiết này, tình trạng chết máy giữa đường hoặc làm xe nhanh xuống cấp là điều xảy ra phổ biến. 

Để giúp bạn đọc có thể thuần thục xử lý mọi thao tác và đảm bảo an toàn khi di chuyển, VĂN PHÒNG GHI DANH HỌC LÁI XE QUYẾT THẮNG – KHU VỰC LAGI sẽ hướng dẫn bạn cách chạy xe số sàn chi tiết qua bài viết dưới đây.

I. Tìm hiểu cách sử dụng chân côn – phanh – ga xe số sàn

Lái xe số sàn thường phức tạp hơn so với lái xe số tự động vì tài xế cần phải tự chuyển số, đồng thời kết hợp sử dụng chân côn. Tuy nhiên, bạn chỉ cần tìm hiểu nguyên lý làm việc của hộp số và bộ ly hợp của ô tô sẽ giúp quá trình lái xe trở nên đơn giản, an toàn hơn.

Tại sàn xe khu vực ghế lái của ô tô số sàn được thiết kế 3 bàn đạp, thứ tự lần lượt từ trái sang phải ứng với:

• Chân côn (bàn đạp ly hợp): Là bàn đạp điều khiển sự kết nối giữa động cơ với hộp số.
• Chân phanh: Đây là bàn đạp điều khiển hệ thống phanh trên xe ô tô.
• Chân ga: Là bàn đạp dùng để điều khiển tốc độ của xe.

II. Giải mã ý nghĩa của các ký hiệu trên cần số ô tô số sàn

Trên cần số sàn ô tô gồm các ký hiệu dưới đây:

• Số trung gian: Thường được ký hiệu là N (Neutral), số 0 hoặc số mo.
• Số tiến: Các số 1, 2, 3, 4, 5,…
• Số lùi: Được ký hiệu là R (Reverse).

Khác với ký hiệu số tự động được in trên bệ cần số, ký hiệu số sàn được in trên tay nắm cần số với sơ đồ hình H như sau:

• Số lẻ 1, 3, 5,… thường in nằm ở hàng trên.
• Số chẵn 2, 4, 6,… thường in nằm ở hàng dưới.
• Số N được in nằm trên đường ngang ở vị trí trung tâm.
• Số R có thể được in nằm ở trên, dưới hoặc cùng trục ngang với số N, phổ biến nhất là nằm ở dưới cùng bên phải.

Ngoài ra, các số được in trên cần xe số sàn sẽ có những ý nghĩa khác nhau. Lực dẫn động hộp số cao nhất sẽ nằm ở số 1 và giảm dần ở các số tiếp theo, đồng thời tốc độ xe sẽ thấp nhất tại số 1 và tăng dần ở các cấp số tiếp theo. Vì vậy, tùy theo thời điểm và tình huống vận hành, người lái cần chọn số phù hợp. Dưới đây là một số gợi ý chọn số xe khi di chuyển:

• Số 1: Là số có lực dẫn động cao nhất và tốc độ thấp nhất. Vì vậy, số 1 thường được sử dụng khi xe bắt đầu đề pa khởi hành hoặc cần leo dốc cao.
• Số 2, 3: Số 2 có lực dẫn động cao thứ nhì, còn số 3 có lực dẫn động cao thứ 3. Người lái thường sử dụng 2 số này để chạy xe ở tốc độ thấp.
• Số 4, 5, 6: Đây là những số được dùng khi chạy xe với tốc độ từ trung bình đến cao vì thời điểm này xe không cần lực dẫn động lớn mà chỉ cần duy trì tốc độ ổn định.

Để hiểu rõ hơn về sự tương quan giữa cấp số với tốc độ xe, bạn có thể tham khảo bảng sau đây:

Cấp số xe ô tô số sàn	Tốc độ của xe
Số 1	8 – 16km/h
Số 2	16 – 32km/h
Số 3	32 – 48km/h
Số 4	48 – 72km/h
Số 5	Từ 72km/h trở lên
Số N	Không lăn bánh – 0km/h
Số R	Lùi với tốc độ tương ứng số 1

Lưu ý: Bảng trên chỉ mang tính cách tham khảo vì với mỗi hộp số của từng xe, sự phân chia tỷ lệ truyền sẽ khác nhau.

III. Hướng dẫn cách vào số xe số sàn đơn giản, nhanh chóng

Khi thực hiện vào số trên xe ô tô số sàn, bạn hãy thực hiện theo các bước dưới đây:

• Bước 1: Đạp chân côn.

• Bước 2: Vào số.

• Bước 3: Nhả chân côn từ từ và đạp nhẹ chân ga.

Cách vào số ô tô số sàn như sau:

• Số 1: Bạn hãy đẩy cần số sang hết bên trái, sau đó đẩy lên.
• Số 2: Bạn hãy đẩy cần số sang hết bên trái, sau đó đẩy xuống.
• Số 3: Bạn hãy đẩy cần số sang về giữa, sau đó đẩy lên.
• Số 4: Bạn hãy đẩy cần số sang về giữa, sau đó đẩy xuống.
• Số 5: Bạn hãy đẩy cần số sang hết bên phải, sau đó đẩy lên.
• Số R: Bạn hãy đẩy cần số sang hết bên phải, sau đó đẩy xuống.
• Số N: Bạn hãy đẩy cần số về vị trí chính giữa của trục ngang.

IV. Cách chạy xe số sàn êm ái, an toàn

1. Hướng dẫn từng bước chạy xe ô tô số sàn

Trước khi chạy xe ô tô số sàn, bạn hãy chỉnh ghế sao cho tư thế ngồi thoải mái nhất, sau đó chỉnh gương chiếu hậu để quan sát rộng và thắt dây an toàn. Sau khi hoàn tất khâu chuẩn bị, bạn hãy thực hiện các bước dưới đây để lái xe:

• Bước 1: Chân trái tài xế cần đạp hết chân côn.

• Bước 2: Kiểm tra xem cần số đã về vị trí N hay chưa. Nếu chưa, bạn hãy chuyển về vị trí N ở ngay điểm giữa của chữ H.

• Bước 3: Chân trái giữ đạp chân côn, tay phải bật chìa khóa để nổ máy xe. Sau khi xe đã nổ máy, bạn có thể nhả chân côn.

• Bước 4: Chân trái đạp chân côn, tay phải gạt cần số để về số 1 và bắt đầu chạy xe.

• Bước 5: Chân trái từ từ nhả chân côn. Lúc này, bạn không nên nhả nhanh vì xe có thể bị giật và tắt máy. Tốt nhất hãy đợi xe bắt đầu lăn bánh thì mới nhả hết chân côn, còn chân phải bắt đầu đạp nhẹ chân ga.

• Bước 6: Khi xe chạy tới tốc độ khoảng 15 – 20km/h, chân trái tiếp tục đạp chân côn đến hết hành trình, rồi gạt cần số sang số 2, sau đó từ từ nhảy chân côn đồng thời đạp nhẹ chân ga. Nếu cần chuyển sang các số khác, bạn hãy lặp lại bước 6.

2. Hướng dẫn chi tiết cách dừng đổ xe số sàn

Nếu cần dừng đỗ xe ô tô số sàn, bạn hãy:

• Bước 1: Chuyển chân phải từ chân ga sang chân phanh, sau đó đạp phanh để giảm tốc độ từ từ.
• Bước 2: Khi xe sắp dừng, chân trái cần đạp chân côn để tránh làm xe bị tắt hoặc giật.
• Bước 3: Khi xe đã dừng hẳn, bạn hãy chuyển cần số về vị trí N.
• Bước 4: Kéo phanh tay và tiến hành tắt máy xe.

3. Hướng dẫn cách lùi xe số sàn

Khi cần lùi xe số sàn, bạn hãy thực hiện:

• Bước 1: Dừng xe và bật đèn cảnh báo để lùi xe.
• Bước 2: Đạp chân côn, chân phanh và chuyển cần số sang số lùi R.
• Bước 3: Từ từ nhả chân côn, sau đó đạp nhẹ chân ga để lùi xe.

IV. Chia sẻ kinh nghiệm đi xe số sàn đúng cách, an toàn

1. Hướng dẫn đặt chân lên bàn đạp côn/phanh/ga đúng chuẩn

Hộp số sàn ô tô có êm hay không phụ thuộc chủ yếu vào sự phối hợp giữa chân côn, chân phanh và chân ga. Tuy nhiên, tài xế lái mới thường bị nhầm lẫn giữa 3 bàn đạp này. Để tránh sai sót, bạn có thể nắm vững 3 quy tắc dưới đây:

• Gót chân tuyệt đối không được rời khỏi sàn xe.
• Chân phải đảm nhiệm vai trò chân ga và chân phanh. Vì vậy, người lái cần đặt gót chân thẳng hàng với bàn đạp phanh. Không được nhấc cả chân để đạp phanh hay ga mà chỉ dùng nửa trước của bàn chân. Bên cạnh đó, gót chân cần được cố định ở sàn xe để giữ vị trí chân luôn chính xác, giúp người lái dễ dàng điều chỉnh lực ga và lực phanh, hoặc chuyển đổi qua lại giữa các bàn đạp phanh – ga.
• Chân trái giữ vai trò tại bàn đạp chân côn, tuyệt đối không dùng chân trái đạp ga vì dễ gây nhầm lẫn.

Ngoài việc thuộc lòng 3 quy tắc trên, bạn nên luyện tập nhiều lần để quen với các bàn đạp, đồng thời biết cách xử lý khi xảy ra tình huống nhầm lẫn bất ngờ.

2. Côn ra – ga vào

Bạn cần kết hợp nhuần nhuyễn chân côn và chân ga theo nguyên tắc côn ga ra vào khi chuyển số. Trước hết, bạn giảm ga và đạp chân côn hết cỡ, sau đó lên hoặc hạ số tùy ý, rồi từ từ nhả chân côn, tăng chân ga cho đến khi đạt vận tốc như mong đợi. Thực hiện đúng kỹ thuật này sẽ giúp xe chạy khỏe, không ì và tăng tuổi thọ ly hợp lẫn hộp số.

3. Phanh trước – côn sau

Theo các chuyên gia, chân côn chỉ dùng để hỗ trợ khi xe về số tạo phanh động cơ hoặc kiểm soát xe chết máy ở tốc độ thấp. Vì vậy, nếu cần dừng xe thì cần phanh trước và chỉ đạp côn khi xe sắp dừng.

Ngoài ra, khi đi xe số sàn trong thành phố ở tốc độ 30 – 40km/h, nếu muốn dừng xe thì bạn cần nhả ga, đạp phanh. Khi xe chuẩn bị dừng thì hãy đạp côn. Trường hợp xe chạy với tốc độ cao, người lái không cần quan tâm đến chân côn mà khi cần dừng chỉ cần đạp phanh nhiều lần để giảm tốc độ, sau đó đạp côn khi xe sắp dừng hẳn.

4. Chọn số xe phù hợp

Ép tăng số là hành động khiến hộp số có thể bị quá tải, về lâu dài sẽ ảnh hưởng tới tuổi thọ hộp số. Vì vậy, khi lái xe, bạn cần theo dõi sự tương thích giữa vận tốc, hoạt động động cơ và chế độ số để chọn số xe phù hợp. Lưu ý, nên tạo đà trước khi vào số và không được lười hoặc quên chuyển số.

5. Về số N khi dừng đèn đỏ

Đây là việc cần thiết khi lái xe số sàn vì nó giúp tách hộp số và ly hợp, qua đó vòng bi của xe không phải tiếp xúc với lò xo trong ly hợp, nâng cao độ bền của các bộ phận.

6. Không nên đặt chân chờ trên bàn đạp côn

Thói quen gác chân lên bàn đạp côn có thể tạo ra lực khiến bố ly hợp không khớp với động cơ. Nếu trượt ly hợp, công suất không được truyền tải đủ sẽ khiến nhiên liệu tiêu hao và ly hợp nhanh mòn.

7. Không nên đặt tay lên cần số thường xuyên

Người lái không nên đặt tay trên cần số thường xuyên vì bất cứ va chạm nào cũng có thể khiến càng gắp số tiếp xúc với độ đồng tốc. Lúc này, bộ đồng tốc đang hoạt động với tốc độ cao, việc tiếp xúc thường xuyên sẽ làm giảm tuổi thọ của 2 bộ phận, thậm chí làm gây lỗi hộp số.

8. Không dùng côn khi xe đứng dốc

Mặc dù cách này giúp xe không bị trượt nhưng dễ làm côn phanh mòn nhanh do ma sát quá nhiều. Vì vậy, bạn chỉ nên áp dụng khi xe dừng ngang dốc tức thời. Trường hợp khởi hành ngang dốc, dùng phanh tay là phương án tối ưu hơn.

9. Không về số N khi xe đang chạy

Nhiều tài xế cho rằng, chuyển về số N khi xe đang chạy giúp tiết kiệm xăng. Tuy nhiên, hành động này khiến hộp số phải chịu lực ma sát lớn và ảnh hưởng tới tuổi thọ.

Bên cạnh đó, về số N khi xe đang chạy còn khiến xe chạy theo lực quán tính, không hãm được bằng động cơ, rất nguy hiểm khi xe xuống dốc.

10. Không sử dụng phanh tay khi xe đang chạy

Dùng phanh tay khi ô tô đang di chuyển có thể khiến xe bị trượt dài, lật hoặc đứt phanh. Bạn chỉ nên dùng phanh tay ở tình huống khẩn cấp như xe mất phanh chân.

Bên cạnh đó, khi dùng phanh tay cần phải nhả hết phanh hoặc kéo hết phanh. Điều này giúp tránh tình trạng dầu phanh bị sôi, khiến phanh bị mòn và nhanh hỏng.

11. Bỏ chân ga thì phải rà chân thắng

Đây là thao tác thường xuyên khi lái xe bạn nên ghi nhớ khi lái xe ô tô số sàn. Nếu chân phải không nhấn ga thì phải chuyển sang để hờ ở chân phanh để sẵn sàng xử lý các tình huống bất ngờ.

12. Lên số nào, xuống số đó

Khi di chuyển tại nơi có đèo dốc, bạn cần phải ghi nhớ nguyên tắc: lên số nào, xuống số đó và nếu thả dốc dài thì không được đi số cao hoặc về mo.

13. Sử dụng số thấp khi vượt

Khi lái xe trong thành phố, tài xế cần phải chuyển số liên tục. Vì vậy, dùng số thấp là cách an toàn được nhiều chuyên gia lựa chọn.

14. Nên thực hiện kỹ thuật chuyển số tắt khi vượt

Khi vượt, bạn nên chuyển từ số thấp sang số cao hơn và có thể bỏ qua một số trung gian. Lưu ý, để tránh làm hỏng động cơ và ly hợp, khi nhả chân côn, bạn cần nhấn thêm chân phanh mạnh hơn so với bình thường.

Bài viết trên của VĂN PHÒNG GHI DANH HỌC LÁI XE QUYẾT THẮNG – KHU VỰC LAGI đã hướng dẫn chi tiết về cách chạy xe số sàn êm ái, an toàn. Bạn nên ghi nhớ những kỹ năng này để có thể điều khiển ô tô thuần thục hơn, đồng thời chủ động kiểm soát các tình huống bất ngờ và giúp tiết kiệm nhiên liệu tối đa khi lái xe.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

280 Thống Nhất, Phường Tân Thiện, Thị xã Lagi, Bình Thuận

SĐT: 084 875 1111